DrHITDr. Halil Ibrahim Tekin

Başkasının rahmi ile anne olan kadınlar var

Esra TÜZÜN - Sabah

Türkiye taşıyıcı annelik ile yeni tanışıyor. Dünya ise 20 yıl önce tartışıp, bu konudaki kurallarını koydu. Türkiye'de bu uygulama yasak ama yasaklar deliniyor. Taşıyıcı anneler, rahmi olmayan kadınları bebek sahibi yapıyor..

Kıbrıs Ortadoğu ve Balkanlar Tüp Bebek Merkezi'nin Direktörü Op. Dr. Halil İbrahim Tekin, taşıyıcı anneliği anlattı:

* Taşıyıcı annelik ne anlama geliyor?
Taşıyıcı annelik tıbbi olarak aslında yumurta naklidir. Bir kadının kendine ait olan yumurtalarını ve bir adamın kendine ait olan spermlerini laboratuar ortamında birleştirip, doğurması istenen kadına transfer etmesi anlamına gelir. Cinsel ilişki ile taşıyıcı annelik olmaz.

PSİKOLOJİ ÇOK ÖNEMLİ!

* Bu uygulama Türkiye'de yasak. Dünyada hangi ülkelerde yapılabiliyor?
Kıbrıs'taki yasada hem yapılabilir, hem de yapılamaz gibi ifadeler var. Sağlık Bakanı ise, 'Lütfen yapmayın' şeklinde bir ifade kullanıyor. O yüzden biz Kıbrıs'ta uygulamıyoruz. Ama bu uygulama Belçika, ABD, İngiltere, Brezilya ve Güney Afrika'daki birçok ülkede serbest.

* Bu uygulamayla doğan bebek, taşıyıcı anneden herhangi bir özellik alır mı?
Sadece, onun vücudundaki besinleri ve oksijeni kullanır. Temel besin maddelerini anneden alır ve aynı zamanda annenin içinde bulunduğu bazı psikolojik travmalardan etkilendiği de söylenir. Annenin şiddet ve üzüntü ortamında olmasının, doğacak çocuğu olumsuz etkileyeceğine dair yayınlar var. Annenin AIDS, hepatit ve rubella gibi bazı viral hastalıkları da çocuğa geçer. Bu nedenle, taşıyıcı annenin sağlığının çok iyi kontrol edilmesi gerekmektedir.

* Doğan çocuk tıbben taşıyıcı annenin midir, yoksa yumurtayı veren annenin mi?
Tıbbi annelik kavramına göre; doğuranın olmalıdır. Taşıyıcı anneliğin amacı; rahmi olmayan kadının başkasının rahmini kullanarak çocuk sahibi olmasıdır. Bunun tek yolu, daha önce doğum yapmış sağlıklı bir kadının rahmini kullanmaktır. İlerde suni rahim yapılırsa, kimse başkasından bu tip bir talepte bulunmak zorunda kalmayacak. Taşıyıcı anneliğe genelde eleştirel gözle bakılıyor ama bence bu uygulama aslında genç yaşta kanser ya da tüberküloz olup rahmini kaybeden kadınlar için çok büyük bir umuttur.

ÜCRET ALANLAR BİLE VAR!

* Dünyada bu uygulamanın yasal olduğu ülkelerde, taşıyıcı anneye belli bir para ödeniyor mu?
Amerika'nın bazı eyaletlerinde ticaret olarak yapılması yasak. Louisiana, Washington ve Kentucky’da ticari olursa yasak, olmazsa serbest. Fransa, Yunanistan, Danimarka ve Hollanda'da ticari yapılması yasak. İngiltere'de ise taşıyıcı anneliği düzenleyen yasanın 23. maddesi, taşıyan kadına ücret ödenmesini uygun görmüş. Buna 'rehin ücreti' deniyor. Kadın dokuz ay gebe olduğu için bazı ekstra masraflarla karşılaşıyor. En basiti iştahı artıyor ve daha çok yemek yiyor. Daha iyi beslenmesi gerekiyor. Sadece bu tür giderleri karşılamak için ona ücret ödenmesi sakıncalı değil.

* Kimler taşıyıcı anne olur?
Sağlıklı ve rahmi olan bir kadın, menopoza girmiş bile olsa taşıyıcı anne olabilir. Dünyada, özellikle kızları için doğuran anneleri çok görüyoruz.

* Hangi durumlarda kadınların bir taşıyıcı anneye ihtiyaçları oluyor?
Rahim tüberkülozu geçirmişse, yaptırdığı kürtajlardan sonra rahminin içinde yapışıklar oluşmuşsa ya da rahmi kanser nedeniyle alınmışsa; kişi bu tür bir ihtiyaç içine girebiliyor.

* Taşıyıcı anne ile yumurta sahibi anne, hamilelik boyunca görüşmeli mi?
Birbirlerini yakından tanımalarının anlamı yok. Okuduğum yayınlara göre; fazla ruhsal bağlantı kurmamaları daha sağlıklı.

* Kadınlar neden evlat edinmek yerine taşıyıcı annelikle çocuk sahibi olmak ister?
Yumurtalıkları çok iyi çalışan ancak rahmi bulunmayan kadınlar, kendi soylarının devamını isteyebilirler. Bu; onların kararıdır. Tıp da buna izin veriyorsa, bu yolu deneyebilirler. Ben, taşıyıcı anneliğin devlet kontrolü altında yapılmasını isterim. Bu; magazinleştirilmemesi gereken bir sağlık sorunudur.

* Siz, bugüne kadar kaç kadının taşıyıcı anne olma talebini kabul ettiniz?
Kıbrıs'ta yasak olduğu için biz bu talepleri Yunanistan'a yönlendiriyoruz. Sonuçta insanlar buna karar verdilerse, onları kınamak doğru olmaz. Aksine onlara, genel bilgi verilebilir.

Bir süredir Türkiye'de başkasının çocuğunu doğurmak için ailelere rahmini kiralayan kadınlar gündeme geliyor. Dünya, bu sorunu uzun yıllardır tartışıyordu. Pek çok ülke bununla ilgili hukuki düzenlemeler yapıp, yasalar bile çıkarmıştı. Türkiye'de ise bu sorun, yeni yeni gündeme geliyor. Ancak bu kadınların sayısı artacak gibi gözüküyor. Bu uygulama henüz Türkiye'de yasak olduğundan, aileler yurt dışında bu uygulamayı yaptırıp kendi içlerinde bu sorunu çözmeye çalışıyor. Kiralık rahimler, başka bir kadının yumurtası ile onun eşinin spermi laboratuarda döllendikten sonra minik insan hücresi yani embriyonun vücutlarına yerleştirilmesi ile doğum sürecine başlıyor. Hamilelik dokuz ay bu taşıyıcı annenin vücudunda gerçekleşiyor ama bebek onun değil, yumurtayı aldığı annenin genetik özelliklerini taşıyor. Çocuk doğduğunda annelik tayini yapılırsa, yumurtayı veren anne gerçek anne sayılıyor. Taşıyıcı anneler dokuz ay taşıdıkları bebeklerini yurtdışında gerçek annelerine veriyor. Ancak hamilelik dönemindeki psikoloji ile onlara bağlanırlarsa, ortaya çok ciddi sorunlar çıkabiliyor. Olay mahkemeye taşınırsa, ülkelerin kanunları geçerli kabul ediliyor. Avrupa'nın pek çok ülkesinde bebeği doğuran, daha az sayıda ülkede ise bebeğe genlerini veren kişi anne olarak kabul ediliyor. Hukuk, tıp ve din tartışırken; taşıyıcı annelik Türkiye'de yayılıyor. Bu yazı dizisinde taşıyıcı anneliğin yapıldığı ülkeler ve bunu yaptıran ailelere dair merak ettiklerinizi okuyacaksınız. İşte kiralık rahimler

Ülkeler önce tartıştı sonra hepsi kendi yasasını koydu

Taşıyıcı annelik, son 30 yılda tüp bebek uygulamaları ile birlikte gelişti. Bütün dünyada uzun uzun tartışıldı. Son çare olarak görüldüğü için Avrupa Birliği ülkeleri, bu uygulamaya pozitif bir yaklaşım göstermeye karar verdi. İlk vaka 'Cotton Baby' (Pamuk Bebek), ikinci vaka ise 'M Bebek' olarak biliniyor. Bunlar, Amerika'da 1986 yılında ortaya çıktı. Aileler bebek için anlaşma yapmıştı. Olaylar mahkemeye yansıdı ve ailelerin kendi aralarında yaptıkları anlaşmalar onaylandı. Bu iki vakadan sonra, taşıyıcı annelik konusunda yasalarda boşluk olduğu görüldü ve tüzükler ortaya çıktı. Bütün ülkeler, kendi kanunlarını seçti. ABD'de New Jersey, Arizona ve Michigan dışında taşıyıcı annelik serbest. Almanya, İsveç, Norveç ve İtalya yasakladı. Avustralya'da da bir eyalet dışında serbest. İngiltere'de de serbest ve aileler taşıyıcı annenin masraflarını bebek doğana kadar üstlenebiliyor.

Yazının orjinali

Başkasının rahmi ile anne olan kadınlar var

İlgili yazılar

Özel Hat

Son Haberler

Yeni yerimizde yepyeni donanımlar

Dünyanın en ağır üçüzlerinden